Хезмәт

Балтач районы

18+
2024 - Гаилә елы
Азьлане

Шонер гожъяськы анай кылын

2-тӥ оштолэзе Удмурт шаерын но солэн палэназ 11-тӥ ползэ дышетонъя но югдытонъя «Бадӟым удмурт диктант» акция ортчиз.

Удмурт кылын шонер гожъяськыны быгатэмзэс Татарстанын, Башкортостанын, Марий Элын, Пермь улосын но Москваын улӥсь удмуртъёс эскериллям.  Та сярысь иворто Удмуртиысь ивортодэтъя источникъёс.

Ёросамы но нимысьтыз интыос радъямын вал

Та ужрадлэсь палэнэ ӧз кыле Балтась ёросысь удмуртъёс но. Диктант гожтон понна одӥгез площадка кылдытэмын вал Покчи Лӧзя шоръёзо школаын. Татын ас тодон-валанзэ но шонер гожъяськыны быгатэмзэ эскериз 15 мурт, соос пӧлын вал кызьы дышетскись пиналъёс, озьы ик бадӟымъёс но; котькуд аре удмурт диктантэз гожтӥсьёс но, та акцие нырысетӥзэ пыриськисьёс но. Та площадкаын тужгес егитэз диктант гожтӥсь луиз 9-тӥ классын дышетскись пияш, нош тужгес арлыдоезлы 64 арес вал. Покчи Лӧзя школаын радъям ужрадэ пыриськемъёслэн тросэз пусйизы, текст капчи но туж тунсыко вал шуыса, нош куд-огъёсыз вуоноын но та акцие пыриськыны мылкыдзы вань шуыса ивортӥзы.

Озьы ик диктант гожтон понна площадкаос радъямын вал Шор Кушкет (Ӟаны) но Ципья шоръёзо школаосын но. «Милям туэ Бадӟым удмурт диктантэз 13 адями гожтӥз. Соос пӧлысь самой мӧйыезлы 58 арес, нош самой егитэзлы 15 арес вал», — ивортӥз Шор Кушкет школаысь куратор, удмурт кылъя но литературая дышетӥсь Олеся Яковлева. Ципьяын 11 адями, та акцие пыриськыса, удмурт кылын диктант гожтэм.

Нялтас вераса, туэез Бадӟым удмурт диктант Удмуртиын ялэм Дышетонлэн арезлы сӥземын вал. Солэсь текстсэ «Кенеш» журналлэн валтӥсь редакторез Анастасия Шумилова дасяз. Котьку сямен ужрадэз «Удмуртия» телерадиокомпания Удмурт кун университет, Йӧскалык политикая министерство но «Удмурт Кенеш» огазеяськон юрттэмен радъяз.

Диктантлэсь текстэ озьы ик радио- но телеэфирын лыдӟизы бере, ужрадэ пыриськемъёслэн огъя лыдзы берлогес тодмо луоз. Вань ужъёсты 30-тӥ оштолэзёзь эскерозы.

Юан-веран

Мон ачим, луонлык кылдыку, тыршисько та ужрадэ пыриськыны, мыным туж кельше удмурт кылын диктант гожтыны. Нош ма та пумысен малпало меда Бадӟым удмурт диктантэз гожтонэ пыриськем мукет адямиос? Соослэсь мылкыдъёссэс тодон вылысь пичияк юалляськон ортчытӥ.

Покчи Лӧзя гуртысь Галина Петрова:

— Мон туэ нырысетӥзэ таӵе диктантэз гожъянэ пыриськи. Умой гожтӥ кадь потэ, средне гожтӥ, дыр. Куд-ог букваосты сурай ке но, мыным туж кельшиз, шумпотыса-шумпотыса гожъяй, эшшо пуксьыса гожтысал. Нош луиз ке, эшшо лыкто. Текстэз но тунсыко вал.

Школаын ми ӧм дышетске удмурт кылэз, но мон сое туж гажасько но яратӥсько. Шонер уг вераськиськы ке но, удмуртэз но, бигерез но кылъёс мыным мусо пото.

Балтась каргуртысь Надежда Зиатдинова:

— Удмурт диктантэ нырысетӥзэ пыриськи, та дырозь гожъяме ӧй вал. Мылкыды туж капчи луиз, тодэ лыктӥз, кызьы школаын диктантъёсты гожъямы. Милям удмурт кылъя дышетӥсьмы Ольга Мироновна вал. Али но син азьын солэн урокъёсыз. 4-лы, 5-лы гожъяськомы вал, туж умой дышетскимы ми. Оскисько, азьланяз но та акцие пыриськомы, диктант гожъяломы шуыса. Мынам малпамея, котькуд адями анай-атаезлэсь кылзэ тодыны кулэ. Кылсярысь, милям нылмы суро семьяын будэ: мон ачим удмурт, кузпалэ — бигер. Но ми сое кык кыллы но дышетӥськомы: удмуртлы но, бигерезлы но.

Покчи Лӧзя гуртысь Анна Волкова:

— Нырысь мон ӧжытак кышкай, аслам тодэм-валамелы ӧйгес оскы, малы ке шуоно школаын дышетскыкум мыным удмурт литература матынгес вал, капчигес но сётӥськылӥз: огпол лыдӟисько но йырам но кыле вал. Но удмурт кылъя кабинетэ пырем бере вань кышканъёсы тӧлӟизы, сыӵе шуныт милемыз отын пумитаз асьмелэн ик дышетӥсьмы, отын ик диктантэз гожъяны кутскем потӥз. Гожъякум пичи дырам берытскем кадь луи. Вераса быдтонтэм мылкыдъёсы кылдӥзы. Вуонояз но одно ик пырисько. Текстэз секыт ӧй вал, но сюлэмшугъяськон вал: кызьы луоз меда, быгато меда гожтыны шуыса.

Улын Ушма гуртысь Светлана Калинина:

— Мынам но школаез быдтэм дырысен диктант гожтэме ӧй вал. Мон ӧй малпа, таӵе капчи гожто шуыса. Быгатӥсько вылэм али гожтыны. Но янгышъёстэк ӧвӧл ини, конечно…

Вуж Турья гуртысь Юлия Тимофеева:

— Диктант кельшиз! Туж секыт ӧз поты кадь. Янгышъёстэк гожтыны быгатӥ шуыса малпасько. Школын дышетскыкум но диктантъёсты умой гожъясько вал. Кылдэм ке, вуоно аре но одно ик пырисько, малы ке шуоно йыр ик мукет сямен малпаськыны кутске таӵе визьсынан бере. Удмурт кылэн кемалась ужаме ӧвӧл, ачим кунгож кылъя дышетӥсь луисько бере, тросгес англи кылэз но ӟуч кылэз уже кутоно луэ. Оло, соин сыӵе йӧтэ, дыр. Удмурт кыл туж секыт но туж чебер кыл шуыса малпаськыса гожтӥ.

Сала Кушкет гуртысь Виктор Камаев:

— Ми туннэ Ӟаны (Шор Кушкет) школаын удмурт диктант гожтӥм. Аслэсьтыд удмурт кылын гожъяськыны быгатэмдэ, ас кылдэ гажамдэ возьматон понна кулэ, дыр, та диктант. Мыным со туж кельшиз. Диктантлэн пуштросэз но тунсыко потӥз. Мон понна секыт ӧй шуысал, но кӧня ке вакчи гож пуктон правилоос вунӥллям ни, малы ке шуоно сыӵе предложениосын улонын шер пумиськиськом. Мон малпасько, мынам диктантам трос янгышъёсы ӧвӧл, дыр, шуыса, одӥг яке кык вакчи гоже яке запятой может кылиз, уг на тодӥськы. Тазьы 5 пуктыны луымон, дыр, шуыса малпасько. Школаын но удмурт кылын умой гожъясько вал. Мон малпасько, азьланяз но, удмурт кылын диктант-а со, яке мукет ужрад-а, пыриськытэк уг кыльы, дыр, шуыса. Аслэсьтыд кылдэ гажасьёслы таӵе ужрадъёс кулэ, дыр, азьпалан но орчытъяны, мукет нациысь калыкез но гожтытыса утчано, ми бигер кылын но гожтыса утиськом, ӧжыт ке но пӧрмытӥськом.

Пор-Кутеш гуртысь Галина Евдокимова:

— Мон но диктант гожтӥ, кельшиз. Асме эскери. Туж секыт ӧй вал кадь, пус пуктонъёс гинэ кӧня ке шугъяськытӥзы. Быгатӥ кадь гожтыны, малпасько. Ачим мон татысь ӧвӧл, Ӟаны Починкаын (Карлыган) вордски но дышетски. Школаын мон чылкак удмурт кылэз дышетскымтэ маке, литературной кылын лыдӟыны но, гожъяськыны но, вераськыны но ачим дышетски. Классэн- классэн вал со дышетскон соку, милям классмы малы ке но ӧз дышетскы удмурт кылэз. Ми ӟуч но немец кыл дышетским. Табере Ӟаны школаын 22 ар ужаса, «ас» луисько ини (серекъя). Анай дорын но аслам родняос паймо, чылкыт литературной кылын вераськыны быгатӥсько шуыса. Кытчы пырод, дышетӥсько ведь,1 классысен букваосты, лыдӟыны дышетоно, озьы нылпиосын ӵош ачим но дыши. Ма табере нокыӵе но уг поты ини, только тани трос кылъёс вошъяло Удмуртиын, весь перестраиваться кароно, выль правилоос дышетсконо.

Ӟаны гуртысь Серафима Николаева:

— Диктант гожтонэ пыриськоно-а, ӧвӧл-а шуыса, мынам малпан ӧз кылды. Одно ик гожтоно шуыса малпай. Туж тунсыко вал асме эскерыны, кызьы гожто шуыса. Дышетски мон Ципьяын. Ми покчи классъёсын дышетскыку, удмурт кылэз школаосын уг дышето вал али. 4-тӥ классын дышетскыкумы сое дышетскон программае пыртӥзы, луоз. Тодӥсько на, кызьы Ципья школаысь дышетӥсь Галина Семовская Кургемысь дышетӥсен Надежда Дмитриевнаен милемыз удмурт кылын диктант гожтытӥзы. Ми соку быдэс классэн диктантэз 2-лы гожтӥмы. Ма, паймонэз но ӧвӧл, дыр, удмурт аффрикатаосты гинэ но ум тодӥське вал ук ми соку. Нош 5-тӥ классысен удмурт кылъя милемыз дышетӥз Павел Петрович Исаев. Соку ини мон диктантъёсты 5-лы гинэ гожъясько вал, туж шер 4-лы. Соин мыным али тунсыко потӥз, быгато-а мон, сомында ар ортчыса, шонер, янгышъёстэк удмурт кылын диктант гожтыны. Диктант секыт ӧз поты. Малпасько, умой гожтӥ шуыса. Висъянпусъёсын янгышъёс луыны кулэ ӧвӧл, дыр, выль кылъёсын гинэ ке. Угось туала удмурт кыл интыяз уг сылы, азинске, выль кылъёс кылдо, но соосты ваньзэ тодыса вуттыны уг луы.

Малпасько, Бадӟым удмурт диктант — туж кулэ ужрад, тужгес но нылпиос понна. Ас вордскем кылдэ тодыны, со кылын шонер гожъяськыны быгатыны кулэ.

Мылкыд ке вань, сюрес вылын но луэ вылэм диктант гожтыны

Таӵе малпанэ вуи ВКонтакте мерлыко вотэсысь «Бадӟым удмурт диктант» акция сярысь иворъёсты лыдӟыку. Одӥг кышномурт вера, диктантэз сюрес вылын гожтыны тупаз шуыса. Та эшшо огпол возьматэ, мылкыдлэн кужымез бадӟым шуыса.

11-тӥ ползэ ортче ке но ини, малы ке но асьме ёросын «Бадӟым удмурт диктант» акция калык пӧлын паськыт вӧлмон уг шедьты. Огъя вераса, Балтась ёросын диктант гожтонэ пыриськиз 39 мурт, соос пӧлын вал кызьы дышетскисьёс но дышетӥсьёс, озьы ик мукет удысъёсын ужась адямиос но. Адямиос янгышало, сое тросгес школаослы йӧтӥсь ужрадэн лыдъяса. Нош со вань мылкыд карисьёс понна, удмурт кылъя визьнодэз сынан вылысь диктант. Ужрадлэн валтӥсь малпанэз — удмурт кылын шонер, чебер но вольыт гожъяськонлы саклык висъян. «Бадӟым удмурт диктант акция школаослы гинэ уг йӧты ук. Отчы котькуд мылкыд карись адями пыриськыны быгатэ. Лулчеберет юртъёсын, гурт клубъёсын но библиотекаосын адямиосты люканы луоно кадь, со понна мылкыд гинэ кулэ ук. Собере традиционно пыриськысалмы ини. Али куштӥськимы ке, школалы гинэ кыле ини со. Нош озьы аспӧртэмлыкез но, тунсыкез но уз луы», — пусъе Покчи Лӧзя школаын радъям плошадкалэн кураторез, дышетӥсь Наталия Антонова но.

Оскем потэ, азьланяз удмурт кылэз дышетон, сое утён но азинтон ужпумлы саклык висъянмес будэтонлы чаклам таӵе пайдаё ужрадэ пыриськыны мылкыд карись адямиос тросгес луозы шуыса.

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа

 

Без социаль челтәрләрдә:  ВКонтакте, ВКонтакте, ТикТок, Ютуб, Одноклассники, Телеграм, Яндекс.Дзен

 

Район тормышына кагылышлы иң мөһим яңалыкларыбызны Балтаси_Хезмэт телеграм каналыбызда да укыгыз.


Оставляйте реакции

1

0

0

0

0

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза :(
Мы работаем над улучшением нашего сервиса

Нет комментариев

Теги: Удмурт кылын шонер гожъяськыны быгатон