Хезмәт

Балтач районы

18+
2024 - Гаилә елы
Азьлане

Ваньзэ адӟыса, чидаса улӥмы

89 ар талэсь азьло но асьме музъемын инкуазьмы таӵе ик ӵыдонтэм чебер луэм, дыр: дырыз дыръя куазь зорем, тӧдьы лымы усем, тылобурдоос чирдӥллям, чагыр инбамын яркыт шунды пиштэм.

Адямилэн улонэз гинэ мукетгес луэм: алиен ӵошатыса, адями огшорыгес, ужась, улыны тыршись луэм, ванезлы тау карыса, Инмарлы бакель карыса улэм. Тӥни сыӵе кыдёкысь нуналъёсы, 20-тӥ даурлэн 25-тӥ араз 4 феврале ӵыдонтэм чебер Тагашур гуртын Тукаев Эшматлэн нылыз - мон, Мария - вордӥськиськем.
Анаен-атае 5 нылпи будэтӥзы. Анай етӥн ишконын ужаз. Асьсэос тышкало, кидыслы амбаре нуо. Нош кынтэм бере, етӥн модосэз вӧлдыса, куж каро но колхозэ сёто. Со кужез черсо... Пыш но кизизы. Вӧй поттон понна, куд-ог адямиос Кисаль Починкае (Марий Эл, Киселево) ик ветлӥзы. Кенэм туёнэн кӧс вӧй потто вал. Соин кӧмечъёс туж ческыт луо вал. Тагашурамы со бусыез али ке но «пыш бусы» шуо.
Анае но атае улӥзы тыршыса. Но дынгыр-дынгыр сылӥсь юртъермы тылпуын быдмем бере, кутске шуг улон. Мынам семьяе гинэ тэльмырыса улыны уг кутскы, быдэс странамылы вуэ шугадӟон - война.
Гур эстыны пу ӧвӧл. Анайёс нюлэскы ветло, ыль, кын, конгыр-конгыр пу вайыса, гурез эсто, пуртыын шыд пӧзьто. Вань таза пиосмурт жугиськонын. Мынам но 2 агае оже кошкиз. Одӥгез агае Ленинградэз мозмытонын быремын, нош мукетыз жугиськыса Берлинозь вуиз, бертӥз.
Мыным, война кутскыку,16 арес вал ни. Милемыз но, солдатэ кадь, нюлэс кораны лэзизы, пыронтэм-потонтэм нюлэскы, Йошкар-Ола пала. Монэным ӵош нюлэс коразы Янгурчиысь «Самолёт» колхозысь кенаке Бекмат Марья, Петыр Лиза (валэн), Ципьяысь «Горд Кизили»-ысь Олексан Герасимова, «Дэмен»-ысь (Тыло) Демей Марья, Захар Онся (валэн). Пиосмурт кадь ужазы. Ӵемысь Йошкар-Олае пудоосты келяса нуизы. Мискинь, начармем, сютэм пудоосты сюрес вылын ик вандо вал. Кӧня пушъёссы сюрес дурын кыллё вал... Валъёсты сюдыса мынӥзы, полной ӟуг турын нуллӥзы.
Декабрьысен кутскыса тулысозь нюлэс корамы. Нош гужем Горький город пала нуизы. Али ке но тодам на, кызьы бӧрдыса, солдатэ кадь, быдэс ёросэн келязы. Шӧган Олёна, Байтӥ Марина, Матвей Наталля (валэн), Эшмурза Катьырна мынӥзы.
Отын лэсьтоно вал Горький - Малмыж чугун сюрес. Улӥмы квартираын, кӧламы гид сигын. Юыны ву ӧвӧл, гужем куазь. Норма-план сётӥзы. Сюресэз нырысь чурыт тышкаса волятоно. Котькин сразу уг пишмыты: секыт уж ук. План уд быдэстӥськы - няньлы талон ӧвӧл, нокыӵе коньдон но ӧвӧл. Ми но солдат кадь ужамы, но сютэм улонлы чидамтэен бертӥмы. Гуртын соку араны потӥллям вал ни. Ваньмыз киын ужало, пиосмуртъёсыз войнае басьто, ми - егит нылъёс, пиос - ужаськом. Анайёслэн пичиоссы вань ке, амбарын тыршизы, песяйзы ваньёс бусыын куссэс тӥязы. Тагашурын бусыос бадӟымесь вал, сырьяос но юрттыны лыктылӥзы.
Собере монэ завферма каризы. 6-7 адямиослэсь люкам скалъёсты огазеяса, кӧня ке ыжъёсын ферма усьтӥзы. Скалъёсты гинэ ӧвӧл, ыжъёсты но кыскимы. Со йӧлэз Тюнтере вӧй заводэ нуллӥ. Карнанэн, пыдын ветлӥ. Со сяна, адямиослэсь, коркасен корка пыраса (кинлэн вань), ӵыжтэм вӧй люкай, сое но нуллӥ заводэ.
Нюлэсъёс быремен, госучреждениослы, нимаз адямиослы сётон понна, кутскиз торф поттон. Со торф поттонэ монэ но лэзизы. Торфез поттӥзы Ципьяын, Комзавод палан, Чутай возь вылын. Татын но - норма: котькуд адямилы, кесэген-кесэген вандоно, сюроно. Норма быдэстэмын ке - коньдон но сёто. Мон, егит мурт, туж тырши ужаны. Котькуд декадае планэз быдэсъяй, со понна сётӥзы 10 кг кӧжы пызь, яке путкарем кӧжы.
Чутай палан ужакум, Сизнере картлы бызи. Картэ Матвеев Пашка вал. Солы войнае пырыны тупамтэ: висьыса бертэм. Война быриз, картэ но кулӥз. Кыли мон огнам одӥг пиеным. Али улӥсько Тагашурын ик. Только юрттӥсе гинэ ӧвӧл. Быдэс улонэ секыт ужын тыршыса ортчиз. Берлозэ Тагашур гуртам фермаын ик ужай: ыжъёсты сюдӥ, осеменить карыны дышетски. Вань ыжъёсты миронос выжые поттыны туртто вал - ӧз луы. Котьку ыжгон но трос сёто, ыжпиоссы но мултэсэн луо вал ыжъёсылэн. Со понна партие но пыртӥзы, депутатэ но бырйизы.
Тани али войнаын кулэм картъёссы понна палкышноослы государство корка лэсьтыса сётэ. Нош мынам шунтонэ но ӧвӧл, ву но уг пыры. Азьло кадь ик улонлы ӝожтӥськыны быгатытэк, луэмезлы тау карыса, улыны курадӟисько. Ми кадьёслы но государство юрттысал ке шуыса гожтӥсько. Милям но улонмы пичиысен ик туж секыт уж ужаса ортчемын ук. Огнам улыса, ваньзэ мар тупам милям дырысь адямиослы адӟыса, чидаса гумыры ортчиз ни. Али дыре котьма вань ни, адямиослэн улонзы тыр, каньыл. Таӵе улонын улыны быгатыны гинэ кулэ.
Фото:http://trueinform.ru/modules.php?name=News&file=article&sid=7131

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа

 

Без социаль челтәрләрдә:  ВКонтакте, ВКонтакте, ТикТок, Ютуб, Одноклассники, Телеграм, Яндекс.Дзен

 

Район тормышына кагылышлы иң мөһим яңалыкларыбызны Балтаси_Хезмэт телеграм каналыбызда да укыгыз.


Оставляйте реакции

0

0

0

0

0

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза :(
Мы работаем над улучшением нашего сервиса

Нет комментариев

Теги: 250