Без дә ЕГЭ бирдек, тик...

Кемнәрдер бу системаны, тәртипне уйлап тапкан, инде ияләшеп беттек дигәндә генә тагын ниндидер үзгәрешләр керткән өстәгеләрне тирги, кемнәрдер ЕГЭның өстенлекләре бар, плюсләре күбрәк дип саный, кемнәрдер... Фикерләр төрле, әмма битарафлар гына юк. Бу аңлашыла да, чөнки балалары белән бергә әти-әниләр дә "яна-көя", алар да имтихан бирә шул. Әле ныграк та борчылалар, кайгыралар шикелле.

Узган атнада әти-әниләрнең үзләренә дә рус теленнән ЕГЭ тапшырып карау мөмкинлеге бирелде. Янәсе, аның берние дә юк, менә үзегез эшләп карагыз - өстәгеләр (бу безнекеләр - районныкылар уйлап тапкан яңалык түгел) шулай уйлый да... Тик, барысы да чын имтихандагыча булса да (мәктәпкә - турникет аша, кабинетларга паспортлар белән керделәр, аерым парталарга утырып, видеокүзәтү астында аерым биремнәр эшләделәр), әти-әниләр нигездә "уен" гына булган бу сынаулар җитди кабул ителә алмый дигән фикердә.

Сынаулар башланганчы, алдарак килгән әти-әниләрнең ЕГЭга карата фикерләре белән кызыксынырга булдым.
Карадуганнан Фирая Зыятдинова: "Улым Самат үткән ел ГИА бирде, быел Вахитыбыз тугызынчыны тәмамлый. Мин ГИА, ЕГЭ кебек имтиханнарны, бүгенге вариантта югары уку йортына керүче балалар гына бирергә тиеш дип саныйм. Балаларны мәктәптән документсыз чыгаруны бөтенләй кабул итә алмыйм. Бөтен кешегә дә белемне бер дәрәҗәдә үзләштерү сәләте бирелмәгән, бик кыен хәлдә калучылар бар. Әлеге балалардагы стресс, кимсенүне без күзаллап та бетерә алмыйбыз, ахрысы. Юкса, мәктәптә уртача укыганнар арасында тормышта менә дигән итеп яшәп, бар яктан үрнәк булучылар күп. Бар баланы ЕГЭ бирергә мәҗбүр итеп, барысы да югары уку йортларына китсә, авылларыбызда кем калыр да, кем эшләр соң? Бер шәһәргә чыгып киткәннәрнең бик азы гына кире кайта ләбаса", - диде.

Өч ел элек улы Рәсил ЕГЭ биргән, быел кызы Айгөл унберенчене тәмамлаучы Балтачтан Рәсимә Төхватуллина исә: "Бала иң элек үзенең нинди һөнәр сайлаячагын, кайсы уку йортына керергә теләвен конкрет белергә, имтихан фәннәрен дөрес сайларга һәм максатчан әзерләнергә тиеш. Шул чакта гына аның файдасы, нәтиҗәсе булачак", - дип киңәш бирде.

Балтачтан Фәния Йосыпова: "Бу имтиханнар бик яхшы укучылар өчен бик киеренке, алардан укытучылар да, әти-әниләр дә, әле үзләре дә бит бик югары балл көтә. Психологик яктан аларга авыррак димәкче булам, бәлки аларга да артык зур таләпләр куймаска кирәктер. Һәрхәлдә, без үзебез гаиләдә ЕГЭ белән генә дөнья бетми дип аңлатырга тырышабыз", - дисә,

Бөрбаштан Фәнис Хәйруллин: "Бу имтиханнар мәктәп программасы буенча булырга тиеш, ә анда нинди генә катлаулы биремнәр юк. Гомумән, баланың нәрсәгә сәләтле булуын, ничек укуын, белемен укытучысыннан да яхшырак белүче юк", - дигән фикердә.

Ә Балтачтан Ринат Хәкимҗанов исә ЕГЭның зур өстенлеге бар, аның нәтиҗәләре белән бала үзе теләгән уку йортына керә ала, сайланырга да мөмкинлеге зур дип саный. Әмма рус, татар әдәбияты фәннәре буенча бу имтиханнар баланың белемен, фикерен ачык белдерергә мөмкинлек бирми, бу очракларда укытучы белән әңгәмә әйбәтрәк булыр иде, әмма төгәл фәннәргә кулай форма ди.

Имтиханнардан соң кабат Фәния Йосыпованың фикере белән кызыксындым. "Эшләмәслек биремнәр түгел иде, арада барысын да эшләдек дигән әти-әниләр дә булды. Безгә нәрсә, каушамадык та, дулкынланмадык та, эшләсәк-эшләмәсәк, берни үзгәрми бит. Ә балалар өчен бу имтиханнар - хәлиткеч, киләчәкләре белән бәйле шул. Шуңа күрә мондый күргәзмә имтихан биреп кенә балалар хәлен барыбер аңлап бетерә алмаячакбыз. Шуңа да бүгеннән үк һәр әти-әни үз баласын психологик яктан әзерләргә тиештер".

...Без ни генә дисәк тә, бала бу чорны үзенчә кабул итә. Кемдер уй-кичерешләрен кычкырып әйтә, кемдер эченнән сызлана. Янәшәдә булган өлкәннәр күңел күзе белән күрергә тиешле чор бу...