Балтач редакциясендә әйләнә-тирә мохитне саклау, төзекләндерү, чисталык мәсьәләләре буенча түгәрәк өстәл узды

2016 елны табигатьне саклау законнарыныӊ үтәлешен тәэмин итүдә яңа этап дип бәяләргә мөмкин. Бу мәсьәләне өйрәнү өчен редакциябез түгәрәк өстәл янына Балтач районы прокуроры ярдәмчесе Гөлнара Галиуллина, район башкарма комитеты җитәкчесенең беренче урынбасары Илшат Галимуллин, Балтач күптармаклы торак-коммуналь хуҗалык җитәкчесе Рашит Гарәфиев, Чепья күптармаклы торак-коммуналь хуҗалыгы җитәкчесе Марат Кадыймов, «Төзекләндерү» җәмгыяте җитәкчесе Наил Габдрахманов, «Бердәм исәп-хисап үзәге» директоры Сөмбел Садыйкованы чакырды.

Гөлнара ГАЛИУЛЛИНА, - 1991-2007 елларда район Пенсия фонды бүлеге хезмәткәре, 2008-2011 елларда Балтач район башкарма комитетыныӊ юридик бүлек мөдире, 2011 елныӊ гыйнвар аеннан Балтач районы прокуроры ярдәмчесе.

Илшат ГАЛИМУЛЛИН - 2002 елдан район финанс бүлеге мөдире урынбасары. 2015 елдан район башкарма комитеты җитәкчесенең беренче урынбасары булып эшли.

Рашит ГАРӘФИЕВ - Инженер-механик, Балтач коммуналь хуҗалыгында мастер, баш инженер булып эшли. Бүгенге көндә район күптармаклы торак-коммуналь хуҗалыгы җитәкчесе.

Наил ГАБДРАХМАНОВ - Югары белемле инженер-механик, Ленин исемендәге күмәк хуҗалык баш инңенеры, энергетиканы рациональ файдалану буенча белгеч булып эшләде. 2014 елдан «Төзекләндерү» җәмгыяте җитәкчесе.

Марат КАДЫЙМОВ - Югары белемле, 2012 елның 21 сентябреннән Чепья күптармаклы торак-коммуналь хуҗалыгының җитәкчесе.

Сөмбел САДЫЙКОВА - 2001 елдан район күптармаклы торак-коммуналь хуҗалыгында оператор буларак эшли башлый һәм бүген «Бердәм исәп-хисап үзәге» директоры.

Г. Галиуллина: Балтач район прокуратурасына халыктан төрле мөрәҗәгатьләр керә, алар арасында, чүплекләрне нәрсәгә ябалар, хакимият нәрсә карый, яисә авыл җирлекләре, чүплекләрне эшләтү өчен чара күрми, дигәннәре дә шактый. Коммуналь хезмәтләр өчен түләмәүчеләр буенча да мөрәҗәгатьләр шактый. Беренчедән, урындагы чүплекләр ачылган вакытта рәсмиләштерелмәгән. Анда чүп җыю, көнкүреш калдыкларын үтильләштерү өчен рөхсәт алынмаган. Димәк, җирлекләрдә чүп җыя торган урыннарга чүп туплау табигатьне саклау законнарын бозуга тиӊләштерелә. Бу бик четерекле мәсьәлә. Шулай ук тарифларныӊ нигезле булуы, су белән тәэмин итү, аныӊ өчен түләүнеӊ вакытында башкарылуы да район прокуратурасы игътибарында.

И. Галимуллин: Бүген районда Закон нигезендә чүп җыя һәм үтильләштерү буенча лицензиясе булган бердәнбер чүплек урыны - ул Балтач бистәсендә, барлык җыелган чүп, көнкүреш калдыклары районда бары шушы чүплеккә тупланырга тиеш.

Р. Гарәфиев: Мин үзем өчен әһәмиятле юнәлешкә тукталыйм әле. Безнеӊ өчен иӊ зур проблема - ул су мәсьәләсе. Таләпләр нигезендә шәхси өйләрдә су счетчикларын куйдырудан башланган идек. Дөрес, аӊарчы да норматив нигезендә су өчен акча алынды. Әмма су тотылышы күләмен тиешенчә билгеләп булмады. Менә хәзер счетчиклар куелгач, тагын бер проблема килеп чыкты. Су кулланучылар тулысынча акча түләмәс өчен счетчикка кадәр яшерен урында аерым су алу мөмкинлеген булдыралар, ягъни законсыз рәвештә кран куеп, суүткәргечкә кушылалар. Счетчик буенча түләү зур да түгел, айга иӊ күбе 400 сумга кадәр чыгарга мөмкин, суны хуҗалыкка китерүнеӊ 1 тоннасы 35 сумнан хисапланыла. Хуҗалыкларныӊ су чыгымнарына түләүләрен анализлап карасак, суны күпләп урлыйлар, дигән нәтиҗәгә киләбез. Бу очракларны киметү максатыннан 5 контролер-тикшерүче алырга мәҗбүр булдык, алар елга 2 тапкыр һәрбер хуҗалыкта булып чыгарга тырышалар. Законсыз куйган краннарны ачыклау эше прокуратура таләпләренә җавап бирә һәм аныӊ өчен хуҗаларга кискен чаралар күрү дә каралган. Таләпләр буенча, «сул кран» куйдыру 64 меӊ сум штраф белән бәяләнә. Без һаман да җәзаны киметергә тырышабыз бит, гаеплеләргә 24 меӊ сум түләттерәбез.

Редактор: Контролерлар шәхси өйләргә кереп суүткәргечләрне тикшереп йөри алалармы, бу законлымы?

Г. Галиуллина: Әгәр дә ике яклы килешү бар икән, бу законлы. Килешүдә тикшерү мөмкинлеге каралган һәм аӊа ике як та кул куйган була.

Р. Гарәфиев: Шәхси йортларга әгәр безне тикшерергә кертмиләр икән, нигә без аӊа су бирергә тиеш соӊ? Әлегә алай эшләгән булмады, әмма мондый хәлләр була кала икән, экскаватор белән трассаны казып, өздереп куярга тиеш булабыз. Штрафын түләп, өзгән һәм ялгаган өчен түләүләр башкарылса, ул тагын 20 меӊ сумга төшәргә мөмкин.
Кемдер, кеше хәленә керергә кирәк бит дияр. Без кеше хәленә болай да керәбез. Кибеттә 1 литр су 35 сум тора, әле аны алып, яртысын эчкәч, ташлыйбыз, ә монда өйгә китерелгән краннан ага торган суныӊ 1 тоннасы өчен 35 сум акча түләргә читенсенәбез. Көнгә тәмәке тартучы 1 кап сигарет тартса, ул кимендә 100 сум тора, ягъни 3 тонна су бәясе. Моны кулланучылар аӊлап китсеннәр иде.

Г. Галиуллина: Кулланучыларда су өчен түлибез дигән фикер яши. Су табигать байлыгы, аныӊ өчен акча алынмый, бары суны кранга кадәр китерү чыгымнарын, күрсәтелгән хезмәтләр өчен тариф нигезендә алына.

Дәвамы бар.