Тәртипкә билге куймый башладык. Укучыны ник ашатмаганнар?
Чаллы шәһәрендәге 13 нче мәктәптә бер укучыны ашханәгә кертмәгәннәр. Тагын гауга, җәмәгатьчелеккә тагын мәктәп белән укучы арасындагы мөнәсәбәтләрне тәнкыйтьләргә сәбәп туды. Укучылар мәктәп хәлләрен видеога төшереп, интернетка куйган саен, прокуратура хезмәткәрләренә эш чыгып кына тора. Замана мәктәбе кая таба тәгәри?
“Бернәрсә дә сатып алмыйсың. Сине ашатмаячаклар. Борыл да кит!” Ашханәгә пешкән ризык сатып алырга дип кергән укучыга ишек төбендә кизү торган укытучыларның җавабы бу. Әлеге вакыйга интернетка куелганнан соң янә шау-шу купты. Социаль челтәрләрдә баланы ач калдырган педагогларны сүгә башладылар. Төшке аш өчен түләгән булган, сумсаны үзенә түгел, иптәше өчен алырга теләгән дигән фикерләр дә бар.
Әлеге мәсьәләгә ачыклык кертү өчен Чаллы шәһәре мәгариф идарәсе башлыгы Винер Харисов белән элемтәгә кердек. “Әлеге очрак өченче дәрестән соң тәнәфестә булган. Сыйныфташлары ашап чыкканда, ашханәгә пешкән әйбер сатып алырга кергән ул. Ә аны 4-5 дәрестән соң гына саталар. Ашавына түләмәгән булган. Үсмер мәктәпкә өченче чиректә генә күчкән. Икенче көн генә укыган укучы яңа кагыйдәләргә төшенеп җитмәгәндер, күрәсең”, – диде җитәкче, киңәшмәдән бүленеп.
Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыгының матбугат үзәге хәбәр иткәнчә, укытучыларның укучыны ашханәгә кертмәү сәбәпләре ачыклана. Тикшерүдән соң тиешле чаралар күреләчәк. Министрлыкта укытучыларның әлеге гамәлен педагогика нормаларына каршы килә дип саныйлар. “Мәгариф турында”гы Закон нигезендә укытучы хокук һәм әхлак нормаларын сакларга тиеш.
Мәктәпләрдә укытучы белән укучылар арасында мондый очраклар еш күзәтелә башлады. Ни өчен шундый хәлгә килеп җиттек? Аны булдырмас өчен нишләргә?
– Бүген мәктәпләрдә тәртипкә билге кую дигән нәрсә бетте. Элек, мәктәпне тәмамлаганда, һәр укучыга бәяләмә яза идек, анысы да юк хәзер. Янәсе, укып чыккач, егет-кызлар өр-яңадан тормыш башлый, – ди Биектау районының Дөбъяз мәктәбе директоры Ринат Хәсәнов. – Әллә кая барасы юк. Ярты ел эчендә генә укучылар үземне ике тапкыр видеога төшерде. Бу әле авыл мәктәбендә! Узган ел 10 нчы сыйныфта укучы өч кыз, минем яныма килеп, без мәктәп бакчасында эшләргә тиешме, дип кызыксындылар. Нәрсә дим инде? Бакчадагы үстергән яшелчә, җиләк-җимешне ашагач, эшләргә тиештер инде, дидем. Шуннан соң, мин әйткән сүзләрне яздырып, Тикшерү комитетына җибәргәннәр. Балаларны эшләтергә ярамый дип, килеп тикшереп йөрделәр. Икенче очрак 9 нчы сыйныф укучысы белән булды. Физикадан “2ле” куйган өчен мине видеога төшереп маташа бу. Шулвакыт камерасына карап: “Мине котырта алмыйсыз”, – дидем. Әгәр кычкырган булсам, шунда ук өстемнән әләкләрләр иде. Бүген укытучыга карата хөрмәт бетте, педагог бары хезмәт күрсәтүче генә булып калды. Җәза бирмичә генә тәрбияләп тә булмый. Шунысы куркыныч: начар гамәлләре өчен җәза алмаган, ярсып китүчән балалар мәктәпне тәмамлагач, кеше арасына чыгачак. Ә алда ни булыр?
Директорлар үзләре дә соңгы биш елда укучы, укытучы, әти-әниләр арасындагы мөнәсәбәтләрнең, агрессиянең кискенләшүен яшерми. Аңлашылмаучанлыклар һәр мәктәптә бар, диләр. Бары чүпне генә тышка чыгармыйлар. Моның сәбәбе дә бар. Ахыр чиктә, эшли белмәгәнсең дип, укытучыны, җитәкчелекне гаепләп калдырачаклар.
Элеккеге мәгариф министры, педагогия фәннәре докторы, профессор Васил Гайфуллин әйтүенчә, мәктәптә бернинди телефон да кирәкми.
– Элек аннан башка да яшәдек бит әле. Бер дигән итеп укыдык һәм укыттык. Проблеманы үзебез тудырабыз. Укытучының абруен күтәрү – хөкүмәт эше. Аларның хезмәт хакы вакытында арттырылмады. Кытай, Сингапур, Япония кебек илләрдә укытучыны бик нык хөрмәт итәләр. Безгә дә аларның абруен күтәрергә кирәк. Элек тәрбиянең концепциясе бар иде. Мәктәпләрдә пионер оешмалары кебек оешмалар булдырырга кирәк, – ди Васил ага.
КФУ психологы Лилия Фәхретдинова белдергәнчә, бүген буллингның, ягъни укучының укытучы, сыйныфташлары тарафыннан кыерсытылуның начар икәнен аңлау юк. “Ни өчен үсмерләр социаль челтәрләргә яшьтәшләренең җәберләнүе турында видеоязмалар куя? Әгәр аңласалар, беркайчан да куймаслар иде, – ди ул. – Элек мәктәптә тәрбия мәсьәләсе нык иде, аннан игътибар кимеде. Ул вакытта укыган балалар инде үзләре әти-әни булды. Алар балаларының тупаслыгында бернинди начарлык күрми, башкарган гамәлләрен хуплыйлар. Чөнки үзләре тормышка яраклашу дәресләрен үткән. Яраклашу өчен дорфалык та кирәк, һәр кеше үзе өчен нык тора белергә тиеш, сиңа беркем дә булышмый, дигән фикердә. Элек җәмгыятьтә барлык институтлар да тәрбия мәсьәләсе белән шөгыльләнә иде. Хәзер илдә нинди җәмгыять төзеләчәге турында концепция юк. Мәктәпләргә кешелеклелек сыйфатының кайтуын теләр идем”.
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Без социаль челтәрләрдә: ВКонтакте, ВКонтакте, ТикТок, Ютуб, Одноклассники, Телеграм, Яндекс.Дзен
Район тормышына кагылышлы иң мөһим яңалыкларыбызны Балтаси_Хезмэт телеграм каналыбызда да укыгыз.
Нет комментариев