Язмыш җилеме безне аерды...

Күптән түгел генә бәби тапкан кызы яныннан чыккач, Ләйсән әнисенең хәлен дә белешеп, күрешеп кайтырга булды. Балалар тудыру йорты белән әнисе яшәгән урам арасы ике тукталыш ераклыкта булуга карамастан, автобуска утырып тормады, җәяү генә китте, үз уй-кичерешләре белән каласы килде бугай... Әле кырык яше дә тулмаган килеш менә инде әби дә булып куйды... Бигрәк яшьли кияүгә чыкты кызы, әнисен тыңларга да теләмәде... Кайчандыр Ләйсән үзе дә әти-әнисен тыңламаган шикелле. Ләйсән үз яшьтәшләреннән алданрак өлгереп җитте – торна кебек озын буйлы булып үсеп килгән кыз бала вакыты җитәр-җитмәс кинәт тулылана башлады, аңа тагын йөз чибәрлеген дә Ходай кызганмаган: кай арада җиткән сылу кызга әверелде... Унөч яшендә үк уналты-унҗиде яшьлек кызлар белән дуслашып китте, классташларына әйләнеп тә карамас булды... Билгеле инде, тиз өлгергән кыз янында кырыкмыш тай кебек озынлы-ябыклы, җитлегер-җитлекмәс малай-шалай, егетләр дә  чуала башлады. Кызларының шулай тиз өлгереп җитүенә бик борчылган әти-әни тезгенне кысыбрак тотарга ниятләде: һәр адымын тикшереп, кем белән очрашырга, кем белән сөйләшергә икәнлеген белеп-күреп торырга кирәк дип таптылар. Ләйсән мондый чикләүләр белән бер дә килешә алмады, һаман иреккә омтылды, мәктәптән туры өйгә кайтмыйча, әллә кемнәргә ияреп китеп, әти-әнисенә артык мәшәкать-борчу гына китергәнен аңларга да теләмәде... Нәтиҗәдә, классташлары аһ-ваһ килеп имтихан биреп йөргән вакытта,  башы бөтенләй бүтән мәсьәләләрне чишү белән мәшгуль булды: ул авырлы иде, һәм ничек тә шул авырын әти-әнисеннән яшереп калырга тырышты... Егете, үзенең әти буласы турында белгәч, коты очып бөтенләйгә юкка чыкты. 

   Кызларының авырлы икәнен белгән әти-әни ярсыпмы-ярсыды: «Теләсәң кая куй балаңны, күзебездән югал!» – дип кычкырдылар... 

   Истәлекләргә бирелгән Ләйсән үзе туып-үскән йортка килеп җитүен сизми дә калды. Авыр сумкаларын күтәреп, үз ачкычлары белән ишекне ачып керешкә үк коридорда ир-ат аяк киемнәрен күреп аптырап китте – инде аяклары да йөрми башлаган әнисе янына кем килде икән дип, алгы якка узды. Бүлмәдә инвалидлар креслосындагы әнисе янында ике егет утыра иде. Көтмәгән шушы очрашудан югалып калган Ләйсән ут кебек яна иде, бар кызулыгы йөзенә бәреп чыкты, үзен ничек тотарга икәнлеген дә аңламый торган арада, егетләрнең берсе, янына килеп, кочаклагандай итте, привет дип исәнләште. Ә икенчесе, кызыксынуын яшереп тә тормыйча, күзлек аша  күзләрен тутырып, аңа төбәлепме-төбәлеп карап тора башлады. Ләйсән бу карашка чыдый алмады, егет тарафына баш кагып исәнләште дә чыгып китте. Уйлары чуалды, нәрсәгә барып тотынырга белми аптырады, кулына тоткан чәйнеге кулыннан чүт кенә төшеп китмәде... Алай да көч-хәл белән үз-үзен кулга ала алды: чәй кайнап чыкканчы өстәлгә тәм-томын куйды, ул арада кызулыгы да сүрелә төште, азмы-күпме үз-үзен тота алырлык хәлгә килде. Бүлмәгә чыгып, егетләрне чәй эчәргә чакырды. Ләкин чәй эчкән арада да киеренкелек җибәрмәде, күзлек астыннан караган күзләр һаман аны эзәрлекли сыман тоелды аңа... 

   Беренче карашка бер тамчы су кебек бер-берсенә охшаган, шул ук вакытта бер-берсеннән аерылып торган бу ике чибәр егет – Ләйсәннең кайчандыр бала тудыру йортында калдырып чыккан балалары иде. 

   ...Әти-әнисе кабул итмәгәч, Ләйсән беренче тапкыр үз язмышына нинди кыенлык алып килгәнен, һәм барысы өчен үзе генә гаепле икәнлеген аңлады... Әмма бүтән барып егылырлык, үз хәсрәтен күтәреп килеп сыенырлык кеше тапмады, бу иксез-чиксез Җиһанда берьялгызы икәнлеген аңлады... Балалар йортына да аны түзә алмаслык авырту алып килде, һәм шул газаплар арасында ул үзе өчен дә, туачак бала өчен дә иң җиңел юлны – баланы калдырып чыгу юлын сайлады... Ул әле туасы балаларның икәү буласын белми иде... Дөньяга килгән һәр бала, әгәр сау-сәламәт булса, шәрран ярып кычкырып үзенең тууы турында аваз сала. Беренче малай да шулай Җиһанга аваз салып туды. Ә икенче бала исән-сау тусын өчен врачларга күп көч түгәргә туры килде. Тугач та әле, аның яшәп калу-калмавы өчен шул ук врачлар көрәштеләр. 

 Балаларны калдырып чыккач, Ләйсән әти-әнисе янына кайтып егылды, әмма аларның икәү икәнлеген беркемгә дә әйтмәскә булды. Башын түбән иеп кайтып кергән кызларын ата-ана кабул итсә дә, ике арада стена калкып чыккандай булды. Һәр ике як бер-берсен гаепле дип тапса да, үзләренең дә гаепле икәнлеген тойдылар. Әмма эш узган иде шул инде... Әлегә һәркайсына авыр иде, тик вакыт узу белән онытылыр, басылыр дип уйладылар... Кем белә, бәлки, чынлап та онытылган да булыр иде... Тик, без капчыкта ятмый: Ләйсәннең баласын калдырып чыгуы турындагы хәбәр тиз арада таралып та өлгерде. Бу хакта ишетеп, Ләйсәннең әнисе Рамиләнең бертуган сеңлесе Галимә дә килеп җитте. Ул Ләйсәннең авырлы йөргәнен дә белми иде, шунлыктан бу хәбәр аңа бик нык тәэсир итте, ник дисәң, алар ире Вилдан белән бер малай табып үстерү бәхетенә ирешә алдылар. Әмма бу бала нинди кыенлыклар белән туганын үзләре генә белә иде. Икенче бала  турында хыялланырга да кирәкми дип әйтеп чыгарды врачлар. Ике малай, ике кыз табып үстерергә хыялланганнар иде югыйсә. Ә баксаң, кемнәрдер шулай бик җиңел генә нарасый баланы җиде ят кулларга калдырып та чыга ала икән. 

   Галимә башта апасы белән аңлашырбыз дип уйлады – әле бит апасы белән җизнәсе үзләре дә яшьләр, Ләйсәнгә баланы үстерешүдә ярдәм итә алалар, матди яктан да кытлык күрмиләр. Әмма апасы да, җизнәсе дә Галимәне ишетергә дә теләмәде, әле Ләйсәннең үзен тәрбияләргә кирәк дип кырт кистеләр. Аптырашта калган, күңеле телгәләнгән Галимә кайткач та тынычлана алмады, калдырып чыккан нарасыйны күз алдына китереп бик озак елады. Ире Вилдан: «Әллә үзебезгә алып кайтабызмы баланы?» – дигәч тә әле бер мәл аңламыйчарак торды, исе китеп иренә текәлде. Актыккы минутка кадәр Ләйсән баладан баш тартмас дип ышанганга күрәдер, ахрысы. 

   Икенче көнне үк ир белән хатын бала тудыру йортына килде. Шундый кыен проблеманы шулай тиз генә хәл итә алуларына ышанып, тиздән бәләкәчне төргәккә урап алып кайтасыларына куаныштылар. Тик менә хәлләр алар көткәнчә үк җиңел булып чыкмады. Табиблар сабыйларның икәү булуын, шул икәүнең берсе авыр хәлдә икәнен сөйләп бирделәр. Шулай да сабыйларның икесен дә бу парга күрсәтергә кирәк дип таптылар. Чынлап та сабыйларның берсе, авызын зур ачып, башын әле бер якка, әле икенче якка боргалап, ашарга эзләнә иде, ә икенчесе бик зәгыйфь күренде: әллә йоклый, әллә авырый... 

   Ул көнне Галимә белән Вилдан баланы алып кайта алмады. Ләкин бер күреп калгач, кан кардәшлеге булган бу ике үксез бала бер минутка да Галимәнең күз алдыннан китмәде, аеруча кечкенәсе. Ул тагын барып апасы ишеген шакыды. Эшнең нәрсәдә икәнлеген бәйнә-бәйнә аңлатырга тырышты. Елашу, талашу белән бетте бу күрешү: Рамилә бәләкәчләрне алып кайтырга җыенмаганын белдерде. Нишләмәк кирәк, балаларның берсен алып чыгып, икенчесен калдырып булмый бит. Кыен булса булыр, икесен дә алып кайтабыз дигән карарга килде Вилдан белән Галимә. 

  Бала тудыру йортына килеп кергәч тә, Рамилә белән чак маңгайга-маңгай  бәрелешмәделәр. Бик озак талашкач, аңлашкач, алар да бер карарга килгән булып чыкты: сабыйларның берсен – сәламәтен алып чыгарга булганнар. Галимә тагын әйтеп карады апасына, нарасыйларны аерырга ярамый, алар бер гаиләдә үсәргә тиеш, диде. Рамиләнең үз туксаны туксан иде. Дөресен генә әйткәндә, Галимә шунысына да куанды – ике нарасый алып кайтам дигәндә, берсе дә эләкмәскә мөмкин иде бит. Юк, ул моны күтәрә алмас иде... Шулай итеп, ике игезәк балаларның язмышы хәл ителде: аларны аердылар, тик бер юаныч – берсе үз гаиләсенә, әнисе янына кайта; икенчесен ул бәхеттән мәхрүм итсәләр дә, барыбер чит-ят кулларга түгел, туганнарына алып кайталар. Ятимлек инде аларга янамый иде... 

   Галимә дә үз-үзен юатты: бертуганнар гаиләсендә үскәч, балалар барыбер  бер-берсен белеп, танып яшәрләр дип уйлады. Әмма Рамиләнең уйлары бүтәнчәрәк булып чыкты, ул: «Күземә күренмәгез бүтән, сезнең өчен ишегем һәрвакыт ябык булыр!» – дип кисәтте. Рамилә нарасый өчен бар җаваплылыкны үз өстенә алды, хәтта Ләйсәнне дә балага якын китермәде. Бер баш тарткач, Ләйсән дә балам дип өзелеп тормады. Бераздан соң ул кияүгә чыкты. Яшь гаиләдә кыз бала дөньяга килде. 

   Гаҗәеп тере, акыллы баланы үстерә-үстерә, Рамилә тәмам бу баланы үз итте, ничек ансыз яши алдым икән дигән уйлар белән бар булган яратуын, күңел җылысын биреп үстерде. Ире үлеп киткәч тә, бар булган юанычы – Мараты булды. Бераз үсә төшкәч, Маратның музыкага хирыслыгы сизелде, Рамилә аны музыка мәктәбенә бирде. Марат баянда, башка музыка уен коралларында уйнарга өйрәнде. Бик озак еллар буена ул Ләйсәннең үз әнисе икәнен белми йөрде, аңа апа дип дәште, бертуган апасы дип белеп үсте. 

   Ә кечкенә Азатның нихәлләре бар икән соң? Әйдәгез аның язмышына да күз салыйк инде. 

Дәвамы -  http://syuyumbike.ru/news/proza/yazmysh-ileme-bezne-aerdy