Хезмәт

Балтач районы

18+
2024 - Гаилә елы
Азьлане

Ошмесъёс — инкуазьлэн ву синпелетъёсыз (1 люкет)

Удмурт гуртъёсын ошмесъёслэн интызы, соослэн аспӧртэмлыко историзы но туала дыре кулэлыксы сярысь

Ошмес — вулэн одӥгез инъетэз.

Ошмесъёсты удмуртъёс котьку сӥлы кариллям. Исторической выжымадёсъёсын (преданиосын) но соос бадӟым инты басьто. Удмуртъёс, улон инты бырйыкузы, одно ик ошмеслэсь матын луэмзэ кулэ кариллям. Выжымадёсъёслы осконо ке, сыӵе интыез утчаны юрттӥллям пӧйшуръёс, удмуртъёслэн — со сьӧд яке тӧдьы гоно ош. Озьыен, вашкала дырысен калык пӧлын ву бадӟым инты басьтэм, ошмесъёсты утялтыса, данъяса возиллям.

Калыкын лэчыт веран вань: кызьы гинэ ошмесэз уд сантэма, со одно ик чылкытатскоз. Зэмзэ но, ошмеслэн дун чылкыт вуэз сюлмын гань-гань мылкыдъёсты улӟытэ. Вулэсь жильыртэмзэ кылзыса гинэ но мылкыд буйгатске, малпанъёс но ас ӧразы пыро. Чылкыт ошмес вулэн кужымезлы оскись адямилэн лэсьтэм ужъёсыз но шонер луыны кутско, тазалыкез юнма, висёнъёсыз кулэсмо. Тодосчиос юнме уг верало, вань висёнъёс йырысен кутско шуыса. Адями умоезлы оскыса гинэ тазалыкен герӟаськем шуг-секытъёсты вормыны быгатэ. Нош инкуазен огазе улӥськод ке, сётэм ваньбурзэ данъяса но дунъяса, утялтыса возид ке, улонэд но трослы капчиялоз.

Ошмесъёслэн улӟемзы, дун вулэн кулэлыкез но солэн пайдаез сярысь котькудмылы тодмо ке но, туала дыре ужъёсын пачылмем нуналъёс пӧртэм технической луонлыкъёсын тырмемын. Валамон ни, технической азинсконъёс юнматскемен, тросэз вашкала ужъёс воштӥськемын. Туала дыре котькуд адями ужзэ капчиятыны, выльдыны тырше. Паймонэз ӧвӧл, котькин дырзэ валтӥсь ужезлы, семьяезлы висъяны тырше, соин ик тросэз пӧртэм техникаен улон сямзэ капчиято: дӥсь миськон машина, тусьты-пуньы миськон машина, скал кыскон аппарат но пӧртэм мукетъёсыз. (Кыӵе пӧртэмез гинэ ӧвӧл, йырыд бергалоз. Азьло дырын ӵошатӥд ке, паймод, кызьы адями котьма ужаны вутскем, ваньзэ ас киыныз, ас кужыменыз лэсьтэм). 

Туала улонэ техникалэн пыремез умой-а, ӧвӧл-а — нимаз юан. Котькуд адями понна солы валэктон но нимаз. Нош малы ӵапак вашкала улонысь ошмесъёсты висъяно кариськи? Малы ке шуоно котькуд гуртлэн историяз ошмесъёслэн пуштросэз, кулэлыкез нимысьтыз висъяське. Малпаськид ке, туала дыре нош ик ошмесысь ву юыны «мода» берытскемын. Гуртын улӥсьёс тыршо куасьмем ошмесъёсты улӟытыны, луэмзэ эшшо но пайдалыко, дано карыны. Тросаз гуртъёсын самообложение коньдонзэс но ошмес радъянлы куто.

Туннэ нуналэ Балтась ёросын 22 гуртын тросэз удмуртъёс уло. Котькудаз шуымон ошмес вань, куд-огъёсаз кӧня ке но али. Со ошмесъёсын газет лыдӟисьёсмес но тодматон ужпумен газетамы та темалы сӥзем статьяослэсь сузъетсэс кылдытыны малпамы. Туннэ номерамы Кисаль (Сала Кушкет), Ӟаны (Шор Кушкет), Кушкет (Вуж Кушкет) но Кутэш (Пор-Кутеш) гуртъёсысь ошмесъёсын тодматӥськомы. Азьланяз котькуд удмурт гуртъёсысь ошмесъёс нимысьтыз туркымъёсын (группаосын) сётӥськозы. 

Кушкет (Вуж Кушкет) гуртысь ошмесъёс 

Вашкалаосыз пӧлысь одӥгез гурт — Вуж Кушкет. Гуртлэн историез XVI даурысен кутске. Вашкала дыре гуртын коркаос но ог 300 пала луиллям. Котькудӥзлэн нимаз гулбечез (колодчаез) луэм, кылсярысь, тужгес тодмоосыз Сапар гулбеч, Празай гулбеч, Калтэм гулбеч, Куака гулбеч, Песя гулбеч, Шаки гулбеч, Омран гулбеч — ваньзы соос, адӟиське, корка нимъёсын герӟаськемын. Со сяна гуртын 3 ошмес но луэм на. Уката тодмоез — Назэр ошмес. Та ошмеслэн интыяз элькун программая самообложение амалэн коньдон люкаса колодча пуктэмын вал, жаляса верано, интыез тупасьтэм луэмысь-а, ошмеслэн кулэлыкез ӧз лу, вуэз но пожаськемын, эбекъёсты гинэ пумитаны луэ отысь. 

Кыкетӥез — Вылын ошмес. Кема аръёс ӵоже пулэсь лэсьтэм колодчаез возиськиз на, собере пудо-живот ветлэмен ошмессин ӵоксаськиз. Туннэ нуналэ ошмес нош ик «улӟиз». Гуртын улӥсьёслэн — Пётр но Сергей Исаевъёслэн — тыршеменызы, колодча выльдэмын, выж лэсьтэмын, нимысьтыз нимпулэз но вань (табере со Кезьыт ошмес шуыса нимаське). Одӥгез гинэ сюлмаськытэ — ошмеслэн интыяськемез: со туж умойтэм интыын, гурезьтӥ васькон-тубон шуген сётӥське, соин ик гуртысь калык ошмес вуэн пайдаяськыны уг дырты. Нош ошмесэз гуртлэн шонер интыяз поттон ужпум пӧртэм пумо юрттэтэз кулэ каре. 

Куинетӥез ошмес ӟучъёслэн улон интыязы луэм. Тросэзлы матысь гуртысь калыклы тодмо «Ӟуч нюк» шуэм инты. Пересьёслэн верамзыя, гуртлэн туала интыяськемезлэсь азьло татын ӟуч калык улэм. Ошмесын вуэз трос луыку соос татын улӥллям, нош ошмес синэмъя калык каллен гуртлэн туала интыяськем Пӧшъя (Дружбы) урамаз выжем.

Туннэ нуналэ гуртын ву котькуд корка пыремын ни, озьы ик 2 ужась ву колонкаос вань. Городын улӥсьёс ву сьӧразы нулло, бускель гуртъёсысь но лыктыло. Малпасько, гуртлэн огъя тыршеменыз, кивалтэт юрттэменыз матысь дыре Вуж Кушкет гуртын но чылкыт ошмес вуэн шумпотыны луонлык кылдоз!

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа

 

Без социаль челтәрләрдә:  ВКонтакте, ВКонтакте, ТикТок, Ютуб, Одноклассники, Телеграм, Яндекс.Дзен

 

Район тормышына кагылышлы иң мөһим яңалыкларыбызны Балтаси_Хезмэт телеграм каналыбызда да укыгыз.


Галерея

Оставляйте реакции

1

0

0

0

0

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза :(
Мы работаем над улучшением нашего сервиса

Нет комментариев

Теги: Ошмесъёс инкуазь